یکی از این دو حدود 20 سال است که تصویر را به مانیتور و تلویزیون‌ها ما هدیه می‌دهد! حال شاید برایتان این سوال پیش آید که کدام بهتر است و از کدام استفاده کنیم؟ اصلا امکان دارد که شنیده باشید هیچ تفاوتی بین این دو نیست، اما اینطور نمی‌باشد.

در قدیم اگر می‌خواستید از کارت گرافیک خود تصویر بگیرید، این کار را به کمک پورت (VGA) و یا (S-VIDEO) انجام می‌دادید. البته بعد‌ها پورت جدیدی با نام (DVI) نیز وارد بازار شد که کیفیت تصویر بهتری ارائه می‌داد اما در هیچ کدام از این موارد نمی‌توانستید صدا را نیز به صورت دیجیتال انتقال دهید و تنها تصویر منتقل می‌شد.

در سال 2002، دو شرکت هیتاچی (HITACHI) و فیلیپس (PHILIPS)  توانستند رابطی را خلق کنند که هم توانایی انتقال تصاویر با کیفیت بالا و هم صدا داشته باشد. این رابط با نام (HDMI) و بطور کامل با نام  DEFINITION MULTIMEDIA INTERFACE HIGH  شناخته می‌شود.

البته دو شرکت تولید کننده کارت‌های گرافیک یعنی NVIDIA و ATI پس از سال 2009 این پورت را به محصولات خود اضافه نمودند. زمانی که رابط جدیدی به نام DISPLAY PORT معرفی شد.

دیسپلی پورت نیز توسط گروهی از شرکت‌ها ساخته شد با این تفاوت که طرح اصلی آن در سال 1989 بر روی کاغذ رسم شده بود و از آن زمان در فکر این رابط بودند.

هدف هر دوی این رابط‌ها انتقال با کیفیت تصویر و صدا بطور همزمان بوده است. اچ دی ام آی این کار را با کمک 19 پین و دیسپلی پورت این کار را به کمک 20 پین انجام می‌دهد.

اچ دی ام آی می‌تواند از طریق یک شبکه چهارتایی و با کمک ارسال تفاضلی و کم حجم سیگنال با سرعت 165 هرتز، سه رنگ آبی، قرمز و سبز را انتقال دهد. با این توانایی می‌توان یک مانتیور با رزولوشن 1200×1920 و نرخ بروزرسانی 60 هرتز را پشتیبانی کرد.

اچ دی ام آی عملا به بازار آمد تا پیکسل کلاک‌های پرسرعت‌تری را به نسبت دی وی آی داشته باشد. ورژن اولیه اچ دی ام آی تا حداکثر 340 مگاهرتز و ورژن دوم آن نیز تا حداکثر 600 مگاهرتز را پشتیبانی می‌کند.

DP از (TDMS) و یا پین‌های جداگانه برای کلاک سیگنال استفاده نمی‌کند. می‌توان گفت که آن به نوعی ایترنت (ETHERNET) دنیای تصویر است. دیتاها توسط سیم‌ها به مانند یک شبکه اینترنتی انتقال می‌یابند و نحوه کارکرد آن هم به نوعی همانند PCI EXPRESS می‌باشد.

این به معنی توانایی دیسپلی پورت در ارسال همزمان تصویر و ویدیو بصورت جداگانه و یا با هم است. ورژن اولیه آن توانایی پشتیبانی از نرخ بروز رسانی بالاتری را به نسبت اچ دی ام آی داشت که این عمل بدلیل وجود نرخ انتقال بالای آن (8.6  گیگابایت بر ثانیه) بود. این مقدار در اچ دی ام آی تنها تا (4 گیگابایت بر ثانیه) می‌باشد. ورژن بعدی دیسپلی پورت که در سال 2019 معرفی شد دارای نرخ انتقال (77 گیگابایت بر ثانیه) بود که یک پیشرفت مثال زدنی محسوب می‌شد.

ورژن 2.0 اچ دی ام آی که در سال 2013 عرضه شد همچنان از (TDMS) استفاده می‌کرد و توانست تا مقدار پیکسل کلاک 600 مگاهرتز را به مصرف کنندگان ارائه دهد. چیزی نزدیک به نرخ انتقال 6 گیگابایت بر ثانیه.

ورژن 2.1 نیز که در سال 2017 معرفی شد از رابط دیسپلی پورت نمونه برداری کرد و به جای (TDMS) از بسته‌های دیتا استفاده کرد. این امر باعث شد تا بتواند به حداکثر نرخ انتقال 42 گیگابایت بر ثانیه دست یابد. با این که مقدار قابل توجهی می‌باشد اما همچنان به پای دیسپلی پورت نمی‌رسد.

اعداد دروغ نمی‌گویند!

 حال نوبت به بررسی و مقایسه این دو رابط می‌رسد. مانیتورهای بسیاری در بازار وجود دارد که می‌تواند از این دو پشتیبانی کند.

تصویر زیر در رزولوشن‌های متفاوت با رفرش ریت‌های متفاوت به مقایسه اچ دی ام آی با دیسپلی پورت پرداخته است. طبق این مقایسه‌ها می‌توان گفت که دیسپلی پورت از ورژن‌1.4 و 2 از رقیب خود پیشی گرفت. اما این تنها مسئله نیست. به غیر از RADEON 6000M لپتاپی، هیچکدام از کارت‌های گرافیک از پورت‌های ورژن 2.0  پشتیبانی نمی‌کند و در بازار نیز هیچ مانیتوری وجود ندارد که دارای رابط دیسپلی پورت ورژن 2.0 ‌باشد. اکثر آن‌ها همچنان از ورژن 1.4 استفاده می‌کنند. این یکی از مواردی است که در مقایسه این دو رابط مشکل ساز می‌شود. تکنولوژی آن‌ها پیشرفت می‌کند اما کالایی جهت استفاده از این تکنولوژی وجود ندارد.

رابط اچ دی ام آی 2.1 در محصولات بیشتری یافت می‌شود. تمام کارت‌های گرافیک AMD RADEON 5000 و 6000  و همچنین NVIDIA RTX 30 از این رابط پشتیبانی می‌کنند اما باز باید اشاره کرد تعداد کمی از این مانیتورها از این رابط بهره می‌برند.

بنابراین وجود این تکنولوژی‌ها یکطرف و مانتیورهای پشتیبانی کننده از آن‌ها نیز در طرف دیگر ماجرا هستند. شاید بعدها این مشکل وجود نداشته باشد و شاهد مانیتورهای پیشرفته‌تری باشیم.

طول کابل

از آن‌جایی که کابل اچ دی ام آی بیشتر برای مصارف اداری و خانگی استفاده می‌شود، دارای تنوع بیشتری در این زمینه می‌باشد. شاید در ابتدا این موضوع کم اهمیت باشد اما باید گفت زمانی که لَنگ فقط 30 سانتی متر کابل می‌شوید، آن‌جا اهمیت این موضوع بخوبی درک می‌شود! اما یک مسئله دیگر نیز قابل بحث است. طول کابل بیشتر باعث افت سرعت و کاهش کیفیت می‌شود. حال دیگر انتخاب با خودتان و البته کاربری مربوط می‌باشد. آیا برایتان کیفیت مهم است و یا کابل کشی طولانی و بدون محدودیت!

گاهی اوقات امکانات بیشتر باعث دردسرهای بیشتری می‌شود!

مانیتورهایی که دارای قابلیت HDR هستند، بجای کانال‌های 8 بیتی از کانال‌های 10 بیتی استفاده می‌کنند و این موضوع باعث افزایش کیفیت تصویر و نور می‌شود. اما این بیت‌های اضافی از طرف دیگر حداکثر رزولوشن و نرخ بروزرسانی را کاهش می‌دهند.

مثلا مانیتور سامسونگ اودیسه (G7)، در هنگام استفاده از HDR، حداکثر فریم ریت 120 هرتز را برای پورت‌های دیسپلی پورت ارائه می‌دهد. این عدد برای اچ دی ام آی به مقدار 60 هرتز کاهش پیدا می‌کند. بنابراین HDR در این مورد می‌تواند هم موضوع مثبت و هم منفی باشد. جالب است بدانید یکی از نقاط قوت این مانیتور پشتیبانی از حداکثر فریم ریت 240 هرتز است.

همین موضوع درباره تکنولوژی (VRR) یا همان VARIABLE REFRESH RATE که به معنی رفرش ریت متغیر است نیز صدق می‌کند. این تکنولوژی می‌تواند میزان نرخ بروزرسانی را بطور دینامیکی تغییر دهد تا در یک رنج مشخصی باقی بماند. همچنین VSYNC یا همگام‌سازی عمودی نیز باعث ایجاد یک رنج مشخص در میزان فریم ریت می‌شود. حالا نتایج بدست آمده از تست VRR در همان مانیتور ذکر شده(اودیسه سامسونگ) بدین صورت است. زمانی که از دیسپلی پورت استفاده شود نرخ فریم بین بازه 60 الی 240 هرتز بوده و زمانی که از پورت اچ دی ام آی استفاده شود نیز بین 48 الی 144 هرتز بوده است. البته در این مورد، از فناوری HDR استفاده نشد.

در شکل بالا نشان داده می‌شود که داشتن مانیتورهای 4K لزوما به معنی داشتن بالاترین نرخ فریم ریت نمی‌باشد. از طرف دیگر بنظر می‌رسد که فناوری‌های HDR4000 و HDR6000 آن طور که باید ارزنده و بصرفه نیستند، چرا که باعث افت فریم ریت می‌شوند اما در عوض  VRR در فریم‌های پایین نیز قابل استفاده است و حتی اگر سیستم شما آن‌ قدر قدرت نداشته باشد تا با فریم‌های بالا یک برنامه یا گیم را اجرا کند، آن زمان نیز می‌توانید از GSYNC و یا FREE SYNC استفاده کنید تا تصاویر مانیتور شما روان و در یک حد استاندارد باقی بماند.

حال شاید به این فکر کنید که"من که اصلا دیسپلی پورت یا اچ دی ام آی ندارم و از مک بوک استفاده می‌کنم". همانطور که می‌دانید آخرین مک بوک ایر اپل از یک پورت تاندربولت3 و همچنین 2 پورت USB-C استفاده می‌کند. تاندربولت در واقع ترکیبی از کاربری دیسپلی پورت و PCI EXPRESS می‌باشد. این رابط توان ارائه پهنای باند 40 گیگابایت بر ثانیه را دارد و همینطور می‌تواند تا حداکثر رزولوشن 3384×6016 پیکسل و میزان 60 هرتز را به کاربر ارائه دهد.

اگر در نظرتان است که از تکنولوژی VRR در مک بوک‌ها استفاده کنید، باید بگوییم که نیاز است تا مشخصات سیستم خود را بدقت چک کنید. مک بوک‌های 3 سال اخیر تحت عنوان VESA از این تکنولوژی بهره می‌برند اما تنها از طریق پورت دیسپلی قابل استفاده هستند و حتی به کمک آداپتورهای تبدیل DP-HDMI نیز کار نمی‌کنند.

بعضی وقت‌ها تنها پورتی که در یک دستگاه می‌یابید، پورت USB-C است و دیگر هیچ! خوشبختانه در این گونه موارد می‌توانید از یک تبدیل به عنوان USB C-DP/HDMI استفاده کنید. البته این تبدیل کمی از میزان فریم را کاهش می‌دهد. برای مثال اگر مانیتوری 4K دراختیار دارید که توان پشتیبانی از 144 هرتز نرخ فریم را دارد، نهایت مقادیری نظیر (4K-60HZ) و یا (1440-120HZ) را به شما ارائه می‌دهد.

وجود کارت گرافیک‌های مدرن و قدرتمند یکی از عوامل اصلی برای داشتن یک تجربه لذتبخش از یک بازی است. در آخرین تست‌های انجام شده در بازی اسپایدرمن-ریمستر برای کامپیوتر، تنظیمات را بر روی 4K و کیفیت را نیز در حالت متوسط قرار دادیم. کارت گرافیک NVIDIA RTX 3090 و AMD RADEON 6950 XT هر دو انتخابی مناسب برای گیمینگ هستند و در این بازی کیفیت 4K و فریم 120 را براحتی ارائه می‌دهند.  حال اگر کمی به درجات پایین‌تر برویم، 2 کارت گرافیک NVIDIA RTX 3070 و RADEON 6700XT توانستند به ترتیب  (1440-60HZ) و (1080-240HZ) را به کاربر ارائه دهند. اما تمام این‌ها را چرا بیان می‌کنیم؟

در تمام این کارت گرافیک‌ها، تعداد پورت‌های دیسپلی بیشتر از اچ دی ام آی است چرا که این پورت برای کارهای سنگین‌تر و خصوصا گیمینگ مناسب‌تر است. همچنین وجود 3 پورت دیسپلی و 1 پورت اچ دی ام آی نشان می‌دهد که پورت‌های دیسپلی در اتصال همزمان چند مانیتور بهتر عمل می‌کنند. بنابراین دیسپلی پورت برای استفاده از چند مانیتور بصورت همزمان مناسب‌تر می‌باشد.

سخن پایانی

همانطور که در مقاله گفته شد اگر که به دنبال کیفیت و فریم بالاتر هستید، دیسپلی پورت بهترین گزینه برای شما است. اما این بدان معنی نیست که اچ دی ام آی رقیب شکست خورده و محکوم به شکست باشد. هر دوی این رابط‌ها برای گیمینگ و رندرینگ مناسب هستند اما دیسپلی پورت بطور حرفه‌ای تر و کامل‌تر توانسته است نظر مخاطبان را به خود جلب کند.

نکته بعدی وجود یک مانیتور و سیستم قوی برای داشتن فریم و کیفیت بالا است. درست است که دیسپلی پورت توان اجرای کیفیت‌های بالا را دارد اما بدون وجود یک سخت افزار قوی، قابل بهره برداری نمی‌باشد.